Dişlerin sert mineralize yüzeyi olan mine (ing: Tooth enamel) insan vücudundaki en sert şeydir. Diş minleri çelikten daha sert ve daha serttir. Eşsiz mineral, su ve organik malzeme karışımı, onu ezilmeyecek kadar sağlam hale getirirken aynı zamanda on yıllarca süren öğütme ve yırtılmaya dayanacak kadar dayanıklı hale getirir – ancak bu kadar uzun süre.
Bu süre onu koruyucu diş dostu yaşam tarzınız ( sert veya agresif fırçalama, tırnak yeme, sert nesneleri çiğneme veya aşındırıcı bir diş macunu kullanma) ve dişlerinize ne kadar iyi baktığınıza bağlı olarak değişebilir. Diş çürümelerini önleyebilirsiniz ancak kaçınılmaz olanı ancak bu kadar uzun süre erteleyebilirsiniz. Sorun şu ki, dişler minelerini kaybettikten sonra asla geri gelmez ve diş çürüğü hemen peşindedir..
Minenin harika özelliklerini çoğaltmak için yapılan birçok çalışmaya rağmen, çoğu bu çabalarında boşuna olduğu kanıtlanmıştır.
Yeni bir çalışma, ABD Michigan Üniversitesi’ndeki araştırmacıların yapay mine yapmak için bir yol geliştirmesinden sonra böyle bir şeyin gerçekten mümkün olabileceğine dair umutları yeniden alevlendirdi. Bunun, boşlukları onarmak için hala onlarca yıllık dolgu teknolojisini kullanan diş hekimliği için büyük bir sıçrama olacağını söylememize gerek yok.
Laboratuvarda mineyi taklit etmek, insan saçının binde biri kalınlığında olan iç içe geçmiş hidroksiapatit nanokristallerin karmaşık yapısı nedeniyle inanılmaz derecede zordur. Bu kristaller, mineyi üreten hücreler tarafından magnezyumla kaplanan ve daha sonra bükülmeler ve demetler halinde organize edilen çok güçlü bir ağ şeklinde birbirine dokunan teller halinde düzenlenir.
Araştırmacılar, minenin karmaşık ve çok katmanlı organizasyonunu yeniden oluşturmaya çalışırken oldukça zorlandılar. Ancak diğer benzer çalışmaların başarısız olduğu yerde, bu yeni yeni çalışma başardı. Hidroksiapatit tellerini dövülebilir metal bazlı bir kaplamayla kapladılar ve bu da, bir ısırığın güçlü şokunu emebilen ancak çökme olmadan çok fazla basınç alabilecek kadar güçlü olan yumuşak bir katmana sahip bir yapıyla sonuçlandı.
Aslında yapay mine, magnezyum açısından zengin kaplamanın çok daha güçlü (ve toksik olmayan) zirkonyum oksit ile değiştirilmesi nedeniyle doğal varyasyondan daha güçlüdür.
Malzemenin mukavemetini ve elastikiyetini test etmek için araştırmacılar elmas bıçaklı bir testere ile bir parça kestiler ve ardından çatlamaya başlayana kadar sürekli basınç uygulamak için mekanik bir pres kullandılar. Yapay mine, sertlik, elastikiyet ve şok emilimi dahil olmak üzere altı farklı ölçümde doğal mineyi geride bıraktı.
Artık yapay mine, doğal minesini taklit etmiyor. Doğal emayenin karmaşık 3D dokuma desenlerinden yoksundur, ancak paralel tel yapısı, bilim adamlarının şimdiye kadar gerçek mineye ulaştığı en yakın şeydir.
Yorumlar
0 Yorumlar
