Yüksek Florür seviyesi, çocuklarda IQ seviyesini düşürüyor.

Yeni bir ABD hükümet raporu, içme suyundaki florür seviyelerinin güvenliği konusunda tartışma başlattı. Rapor, ABD’de önerilen sınırın (litre başına 0,7 miligram) iki katı florüre maruz kalan çocukların daha düşük IQ puanları alma riskinin daha yüksek olabileceği sonucuna varıyor. Esasen, bu aşırı florürün bilişsel yeteneği olumsuz etkileyebileceği anlamına geliyor.

Sağlık ve İnsan Hizmetleri Bakanlığı’na bağlı Ulusal Toksikoloji Programı (NTP) tarafından yayınlanan rapor , yüksek florür maruziyetinin çocuklarda olası nörolojik etkilere “orta düzeyde güvenle” bağlandığı türünün ilk örneğidir.

Analiz, Kanada, Çin ve Hindistan dahil olmak üzere çeşitli ülkelerde yürütülen çalışmaların incelenmesine dayanmaktadır. İçme suyunda litre başına 1,5 miligramın üzerindeki florür seviyelerinin çocukların IQ’sunda bir düşüşle ilişkili olabileceğini öne sürmektedir.

Yazarlar raporda, “Birçok madde küçük dozlarda alındığında sağlıklı ve faydalıdır ancak yüksek dozlarda zarar verebilir. Düşük florür maruziyetinin sağlık riskleri ile ilişkili olup olmadığını daha iyi anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır” diye yazdı.

Su florürlemesinin faydaları

Kamusal su kaynaklarına florür ekleme uygulaması, su florürlenmesi olarak bilinir ve 20. yüzyılın ortalarından beri önemli bir kamu sağlığı girişimi olmuştur. Su florürlenmesinin kökenleri 1900’lerin başına kadar uzanır. Bilim insanları, sularında doğal olarak yüksek florür seviyeleri olan bölgelerde yaşayan insanların daha az çürük olduğunu fark ettiler. Bu gözlem, daha fazla araştırmayı teşvik etti ve 1945’te Michigan, Grand Rapids‘te şehrin su kaynağına florür eklendiği öncü çalışmayla sonuçlandı.

Bu deney, dünyada ilk kez kasıtlı su florürlemesi örneğiydi. Ve sonuçlar çarpıcıydı: Şehir, çocuklarda diş çürüklerinde önemli bir azalma yaşadı. Bu bulgular, Amerika Birleşik Devletleri’nde ve sonunda dünyada su florürlemesinin standart bir halk sağlığı uygulaması olarak benimsenmesi için bir hareketi başlattı.

Doğal olarak oluşan bir mineral olan florür, diş minesini güçlendirerek diş çürümesini önlemeye yardımcı olur. Diş minesini ağızdaki bakterilerin asit saldırılarına karşı daha dirençli hale getirir. Florür içme suyuyla az miktarda alındığında, çocukların gelişmekte olan diş yapısına dahil olur ve ömür boyu faydalar sağlar. Ek olarak, florür çürüme nedeniyle zayıflamış diş bölgelerinin yeniden mineralize olmasına yardımcı olarak erken hasarı tersine çevirir. Hem önleme hem de onarımın bu ikili etkisi, florürü diş çürümesine karşı bir araç olarak özellikle etkili hale getirir.

Su florürlemesinin faydaları iyi belgelenmiş ve büyük sağlık örgütleri tarafından yaygın olarak kabul edilmiştir. Bunlar arasında Dünya Sağlık Örgütü, Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) ve Amerikan Diş Hekimleri Birliği bulunmaktadır. Çalışmalar, florürlü suya sahip toplumlarda her yaşta daha düşük diş çürüğü oranlarının olduğunu tutarlı bir şekilde göstermektedir .

Florürlemeye yatırılan her dolar için, toplumlar diş tedavisi maliyetlerinde tahmini 38 dolar tasarruf edebilir. Bu nedenle, mevcut en ekonomik olarak verimli önleyici sağlık stratejilerinden biridir. Aslında, CDC, su florürlemesini, neredeyse herkesi hayatlarının bir noktasında etkileyen bir durum olan diş çürüklerini azaltmadaki derin etkisi nedeniyle 20. yüzyılın en iyi on halk sağlığı başarısından biri olarak görmektedir.

Ancak florürün hikayesi daha karmaşıktır.

Ne kadarı çok fazladır?

Mineral dişleri güçlendirmeye ve çürükleri önlemeye yardımcı olurken, çok fazla florür diş florozuna neden olabilir. Durum dişlerde renk bozulması ve lekeler olarak ortaya çıkar. Buna karşılık, federal hükümet 2015 yılında içme suyundaki önerilen florür seviyesini litre başına 0,7 miligrama düşürdü.

Yeni NTP raporu, riskin dişlerin ötesine uzanabileceğini ve potansiyel olarak beyin gelişimini etkileyebileceğini öne sürüyor. Önceki çalışmalar bu bağlantıya işaret etmişti, ancak hükümetin kabulü florürleme konusundaki tartışmaya yeni bir ağırlık getiriyor.

Raporda kaç IQ puanı kaybedilebileceğine dair kesin bir rakam sunulmamıştır. Ancak raporda atıfta bulunulan çalışmalardan bazıları 2 ila 5 IQ puanı aralığı sunmaktadır. Raporda yetişkinlerde florür ile biliş arasındaki ilişki nicelleştirilmemiş, ayrıca suda çok az florürün etkileri araştırılmamıştır.

Şu anda ABD nüfusunun yaklaşık %0,6’sı (yaklaşık 1,9 milyon kişi) litre başına 1,5 miligram veya üzeri doğal florür seviyelerine sahip sistemlerden suya erişiyor. Yeni bulgular, bu popülasyonları korumak için ek önlemlere ihtiyaç olup olmadığı konusunda soruları gündeme getiriyor.

Florür ile beyin arasındaki karmaşık ilişki

Peki, florür beyni potansiyel olarak nasıl etkiler? Bilim insanları birkaç mekanizma varsaymaktadır. Bir fikir, florürün merkezi sinir sisteminin işleyişine müdahale edebileceğidir. Hayvan çalışmaları, yüksek düzeyde florür maruziyetinin beyinde oksidatif strese yol açabileceğini göstermiştir. Bu tür stres nöronlara ve diğer temel hücresel yapılara zarar verebilir. Bir diğer hipotez ise florürün beyindeki kalsiyum sinyallemesini değiştirebileceğidir. Bu sinyalleme, öğrenme ve hafıza dahil olmak üzere birçok bilişsel süreç için çok önemlidir. Kritik olarak, bu etkiler doza bağlı görünmektedir.

Rapor, florürün potansiyel nörolojik etkilerini anlamada önemli bir adım sağlarken, belirli politika değişiklikleri önermekten kaçınıyor. Daha önce su florürlenmesinin güçlü bir destekçisi olan Amerikan Diş Hekimleri Birliği, bulgulara henüz tam olarak yanıt vermedi.

Bu bulguların ön niteliği göz önüne alındığında, uzmanlar florür maruziyeti ile IQ seviyeleri arasındaki ilişkiyi daha iyi anlamak için daha fazla araştırma çağrısında bulunuyor. Bazı araştırmacılar, hamile kadınların yalnızca sudan değil, aynı zamanda florür açısından zengin bazı çaylardan da florür alımını azaltmak isteyebileceğini öne sürüyor.

Florürün halk sağlığının dostu olmaktan düşmanı olmaya geçtiği kesin eşikleri hâlâ bilmiyoruz. Tartışma devam ederken, halk ve sağlık yetkilileri florürün diş sağlığına olan faydalarını beyin gelişimine yönelik potansiyel risklerle tartmalıdır.